L’arbre à clous de Han-sur-Lesse

Spijkerbomen en lapjesbomen in Nederland en België

De ’arbre à clous de Han sur Lesse’ (spijkerboom van Han sur Lesse) vinden we in de gelijknamige plaats in de Belgische provincie Namen. Hij staat hier voor de Église Saint-Hubert (Sint-Hubertuskerk) waar de Rue Joseph Lamotte overgaat in de Rue des Chasseurs Ardennais. Op de oude lindeboom hangt een bord waarop in het Frans staat dat het hier om een spijkerboom gaat. 

Vroeger waren er heel veel spijkerbomen
Het bord leert ons verder dat rond de 17e eeuw in Wallonië op veel plaatsen zulke spijkerbomen voorkwamen. Met de spijker die men in de boom sloeg om van de kwaal af te komen, moest eerst over het zieke lichaamsdeel (vooral tanden) gestreken worden. We lezen verder dat men zulke spijkerbomen in het algemeen aantrof nabij een kerk, abdij of kruisweg. 

In deze boom zitten massa's recente en oudere spijkers
In de boom treffen we massa’s spijkers in alle soorten en maten aan. Daarnaast zitten er hier en daar ook schroeven in. Je moet bij wijze van spreken goed zoeken om nog een plekje te vinden om een nieuwe spijker in te slaan. Heel wat spijkers en sommige schroeven zitten er zo te zien nog niet lang in. Het gebruik moet hier dus nog springlevend zijn. Zo’n tien meter verder staat een tweede oude lindeboom. Hij staat erg scheef, is hol en heeft definitief zijn beste dagen gehad. Ook in deze boom zitten enkele spijkers. Mogelijk zijn ze er in geslagen met het idee dat het bij deze boom ook wel helpt om van een kwaal af te komen. Wellicht zitten er nog meer spijkers in deze boom maar zijn ze overgroeid en daardoor niet meer zichtbaar. 

Een opvolger voor de spijkerboom?
Tussen de twee oude bomen staat een kleine, jonge linde. Een bordje erbij vermeldt dat hij door een boomkwekersbedrijf is geschonken. Wellicht kan deze jonge boom ooit als opvolger van de oude lindes dienen als deze uit de tijd zijn. Maar dan moet het gebruik de tijd natuurlijk ook overleven.

In de spijkerboom van Han-sur-Lesse zitten massa’s (ook recente) spijkers en een aantal schroeven. Je moet bij wijze van spreken goed zoeken om nog een leeg plekje te vinden. (Opname foto's: 2022)

Kijk voor algemene en meer uitgebreide informatie over spijkerbomen en lapjesbomen op de volgende link:

Spijkerbomen en lapjesbomen in Nederland en België

Andere spijkerbomen en lapjesbomen in Nederland en België. Klik op de link om ze te bekijken.

• Le tilleul de Floxhes (arbre à clous de Floxhes) 

• Le tilleul des Lognards (tilleul à clous des Lognards) 

• La chapelle de Fanson & tilleuls à clous 

• Deigné – Tilleul à clous devant l’église 

• Le tilleul Notre-Dame de Dréhance (tilleul à clous de Dréhance)

• L’arbre à clous de Saint-Hadelin (tilleul du Fief de Saint-Hadelin) 

• De nagelboom van ’s-Gravenvoeren 

• De kwartjesboom van Val-Meer 

• De spijkerbomen van Yde / breukenbomen van Yde 

• De lapjesboom van Overasselt 

• Lapjesboom bij de menhirs van Oppagne

Bij de beschrijving van de locaties is sprake van momentopnames. De kans bestaat dat situaties op een later tijdstip niet meer hetzelfde zijn. Beschouw de vindplaatsgegevens en routebeschrijvingen dan ook als richtlijnen die in mindere of meerdere mate veranderd kunnen zijn. Bepaal zo nodig vooraf aan de hand van kaarten of de beschreven situatie overeenkomt met de werkelijkheid.

TRADITIES EN GEBRUIKEN is een op zich staand onderdeel van website www.debelemniet.nl.

Tekst: Jan Weertz
Foto's: Jan en Els Weertz