|
|||||||||||
De anticline van Durbuy (B)De anticline van Durbuy (België) staat ook wel bekend als de anticlinal d’Omalius of de roche de la Falize (afbeelding 1). We vinden ze in het centrum van Durbuy bij de Avenue Hubert Philippart. Ze bestaat uit gesteenten uit het Frasnien. Het Frasnien (afbeelding 4) is de onderste etage van het Boven-Devoon die duurde van ongeveer 382 tot 372 miljoen jaar geleden.
Destijds maakte de omgeving waar nu Durbuy ligt, deel uit van een warme zee. Op het continentaal plat zorgden toen rifbouwende organismen zoals stromatoporen en koralen voor de aanwezigheid van koraalriffen. Daarbij hadden deze organismen de neiging om zich vooral aan de kant van de open zee op te houden. Hierdoor vormden ze een barrièrerif. Door deze barrière werd op bepaalde momenten het water (lagune) van het continentaal plat gescheiden van het water van de open (diepere) zee. Daardoor verarmde de fauna in de lagune en vond er een sedimentatie van fijn kalkslib plaats. Maar de omstandigheden konden door bijvoorbeeld bodemdaling of klimaatomstandigheden veranderen waardoor de open zee weer in contact kwam met het water van de lagune (afbeelding 2). Dat betekende dan weer een kans voor de rifbouwende organismen. Doordat perioden waarin de lagune van de open zee gescheiden was zich afwisselden met perioden waarin de zee wel toegang had, ontstond een afwisseling van afzettingen van kalkslib met riffen. In de loop van de geologische geschiedenis versteende het geheel waardoor we nu dunne kalkkleilaagjes tussen dikkere grijszwarte kalksteenlagen terugvinden (afbeelding 3). In de loop der tijd is het midden van de anticline zwaar gedolomitiseerd.
In de tijd waarin de gesteenten uit het Frasnien bij wat nu Durbuy is ontstonden, botsten de oercontinenten Laurussia en Gondwanaland op elkaar. Daarbij werden hele pakketten gesteenten in elkaar gedrukt en vond er gebergtevorming plaats. Bij dat in elkaar drukken van die gesteenten ontstonden op meerdere plaatsen mooie gesteenteplooien. De anticline van Durbuy (afbeelding 1) is daar een voorbeeld van.
De gebergtevorming waar we het hier over hebben, staat bekend als de Varistische orogenese, ook wel bekend als Hercynische orogenese of Hercynische gebergtevorming. Deze gebergtevorming vond ongeveer 390 tot 300 miljoen jaar geleden plaats. De Ardennen, waar het gebied rond Durbuy toe behoort, werden toen tot een gebergte omhoog gedrukt. Andere mooie voorbeelden van anticlines die ook op deze website worden besproken, zijn de Teufelsley in het Kalltall, de anticline bij de Schladter Brücke (beide in Duitsland) en de anticline van Wavreille (België). In Durbuy zelf vinden we trouwens ook nog een kleine anticline (le petit anticlinal de Durbuy). Geraadpleegde literatuur • Léon Dejonghe et Florence Jumeau, Les plus beaux rochers de Wallonie (geologie et petite histoire), Service géologique de Belgique, Bruxelles 2007. • Website geologie.wallonie.be (Service géologique de Wallonie) • Website geoparcfamenneardenne.be (Deze website kan ook op de Engelse, Duitse en Nederlandse taal ingesteld worden.) • Website Wikipedia: Anticlinaal van Durbuy (versie 6 mei 2023) • Hans J. Jungheim, hoofdstuk 7 (Riffe) van Die Eifel (Erdgeschichte Fossilien Lebensbilder), Goldschneck Verlag, Korb 1996. Bij
de beschrijving van de locatie (2023) is sprake van een momentopname.
De kans bestaat dat de situatie en het aanzien op een later tijdstip
niet meer hetzelfde zijn. Beschouw de vindplaatsgegevens dan ook als
richtlijnen die in mindere of meerdere mate veranderd kunnen zijn.
Bepaal zo nodig vooraf aan de hand van kaarten of de beschreven
situatie overeenkomt met de werkelijkheid. Tekst, overzichtsschets en
tabel: Jan
Weertz
Foto's: Jan en Els Weertz |
|||||||||||
© De Belemniet |