Megalieten (menhirs, dolmen, e.d.) in Duitsland

Afbeelding links: Ten zuiden van de Kröpeliner Straße tussen Rerik en Garvsmühlen in Mecklenburg-Vorpommern liggen dicht bij elkaar twee megalitische graven op kleine, met bomen en struiken begroeide verhoging in de akkers. Het westelijke (vanaf de weg gezien rechter) graf heeft een erg mooi ingangsgedeelte. Helaas heeft het nog maar twee dekstenen. Dat zijn echter behoorlijk grote exemplaren. De ene is zo'n 3 meter lang en ongeveer 2,3 meter breed. Hij ligt nog goed op zijn plaats. De tweede steen is iets naar beneden in het graf gegleden.

Afbeelding midden en rechts: Zo'n 100 tot 150 meter verder naar het oosten ligt het tweede graf. Net als bij het westelijke graf is er een deksteen schuin in de grafkamer gegleden. Een tweede deksteen ligt helemaal in de grafkamer.

In het Everstorfer Forst bij Grevesmühlen in Mecklenburg-Vorpommern bevinden zich vijftien megalitische graven die opgedeeld zijn in een noordelijke en een zuidelijke groep. De noordelijke groep bestaat uit tien graven. Ze liggen ten noorden van Barendorf in de buurt van de weg van Hoikendorf naar Grevesmühlen op een rij. De zuidelijke groep heeft vijf graven die zich vlakbij de B105 bevinden. De mooiste exemplaren kwamen we tegen bij de zuidelijke groep. Hier is het graf met Sprockhoff-nummer 314 (afbeeldingen boven) en dat met Sprockhoff-nummer 311 (afbeeldingen onder) te zien. Het graf met nummer 311 staat bekend als het 'Ganggrab von Naschendorf'. Het is veertig meter lang en tien meter breed. De grafkamer in dit ganggraf heeft dertien draagstenen. Van de oorspronkelijke vijf dekstenen zijn er nog vier aanwezig. De toegang tot het graf bestaat uit vijf draagstenen maar de twee dekstenen ontbreken. Rondom de grafheuvel bevinden zich vijftig randstenen die ongeveer tussen de anderhalve en twee meter hoog zijn.

Ook deze graven liggen in het Everstorfer Forst. Het gaat om het nummer 312 (afbeeldingen boven) en om nummer 313 (afbeelding rechtsonder). Links onder laat beide megalithische graven zien. Sprockhoff-nummer 312 staat bekend als de Teufelsbackofen. Dit dolmen heeft zeven draagstenen en twee dekstenen. Het werd in 1966 opgegraven en gereconstrueerd. Daarbij werden menselijke botten en aardewerkscherven gevonden.

Op de Sankt Annenberg ten westen van Helmstedt in Niedersachsen vinden we twee megalitische grafmonumenten (afbeelding links en midden) die gebouwd zijn van zoetwaterkwartsiet. Deze Lübbensteine liggen hier ten noorden van de B1 tussen Köningslutter en Helmstedt. Het meest noordelijke van de twee graven (graf B; links) liet zich vrij goed reconstrueren omdat nog 41 van de 46 stenen aanwezig waren. Het heeft tien draagstenen en vijf dekstenen. Deze grafkamer is omgeven door 26 randstenen die de begrenzing vormde van de aarden heuvel die oorspronkelijk over de grafkamer lag.

Het zuidelijke graf (graf A; midden) is veel minder volledig doordat het in het verleden voor een belangrijk deel gesloopt is. Hiervan werden twintig deels incomplete stenen teruggevonden. Daaruit liet zich een deel van een rechthoekige grafkamer met een aantal randstenen reconstrueren. Waarschijnlijk heeft dit graf er net zo uitgezien als het meer noordelijke graf B.

Ga voor meer megalieten in de deelstaat Niedersachsen naar de aparte pagina.

De zandstenen 'Steenkist op de Hartberg' (afbeelding rechts) ligt ten noordoosten van Schankweiler in Rheinland-Pfalz. We bevinden ons hier dichtbij het Groothertogdom Luxemburg. Steenkisten zijn megalitische graven met een rechthoekige structuur; ze zijn gebouwd van min of meer platte steenplaten die meestal (gedeeltelijk) ingegraven zijn. Ook bij dit graf op de Hartberg is dat het geval. Met platte zandsteenplaten werd een grafkamer van 1,2 bij 2,0 meter gemaakt. In de plaat aan de noordkant vinden we een rond gat dat een zogenaamd 'Seelenloch' voorstelt. Men denkt dat dergelijke gaten mogelijk bedoeld waren om de ziel (geest) van de overledene een weg naar buiten te bieden. Van deze plaat resteert helaas maar de helft. Tijdens de opgraving in 1966 werden naast aardewerk ook vuurstenen messen en pijlpunten gevonden.

Op het Ferschweiler Plateau in Rheinland-Pfalz staan enkele menhirs. We beginnen met het van zandsteen gemaakte Fraubillenkreuz (afbeelding links) dat ongeveer 3,5 meter hoog is. Oorspronkelijk was dit kruis een menhir die tijdens de kerstening tot een kruis omgevormd werd. Volgens de overlevering zou dat in de tweede helft van de 7e eeuw vermoedelijk door de heilige Willibrord gebeurd zijn. Een bewijs daarvoor is er echter niet. 

De Langenstein (afbeelding midden) is een vrij kleine, iets schuinstaande menhir die eveneens uit zandsteen bestaat. Zoals op de afbeelding te zien is, steekt hij nauwelijks een meter boven de grond uit. 

Niet veel verder staat de Druïdenstein (afbeelding rechts) die iets meer dan twee meter hoog is. In deze steen is een aantal kruisen gegraveerd, waarschijnlijk om hem te kerstenen. Ook is een duidelijk zichtbare slijpgleuf aanwezig zoals we die ook wel aantreffen op de Neolithische slijpstenen ofwel polissoirs waarop men destijds stenen bijlen geslepen heeft.

Links: De ongeveer 2,70 meter hoge Römerstein is een zandstenen menhir in een parkje aan de Zweibrücker Straße in Martinshöhe in de deelstaat Rheinland-Pfalz.
Midden: De Spellenstein is iets meer dan vijf meter hoog. Onder de grond zit nog een verdere anderhalve meter. Deze menhir van conglomeratische zandsteen staat in de tuin van een woning aan de straat Am Spellenstein in Rentrisch dat tot St. Ingbert in de deelstaat Saarland behoort. In de loop der tijd is deze menhir door het dorp ingesloten geraakt.
Rechts: De Gollenstein is een zandstenen menhir van iets meer dan 6,5 meter hoogte. We vinden hem bij Blieskastel in de deelstaat Saarland. Omdat het Duitse leger aan het begin van de Tweede Wereldoorlog vreesde dat de Franse artillerie de menhir als richtpunt kon gebruiken bij beschietingen, heeft men hem gecontroleerd laten omvallen. Dit is echter niet helemaal goed gegaan waardoor de menhir in een aantal stukken brak. Dat is nu nog goed aan de Gollenstein te zien. Enkele kleinere ontbrekende delen zijn met beton hersteld. In de menhir bevindt zich een nis met gegraveerd kruis waarin een heiligenbeeldje geplaatst kan worden.