Het Dolmen van Wéris, van diverse zijden gezien.

In vogelvlucht ongeveer 1100 meter verder naar het zuidwesten staat langs de weg de Menhir Danthine ofwel de Lange Steen (Longue Pierre). Deze menhir is ongeveer 3,60 meter hoog en hij weegt zo'n 8 ton. Zijn naam dankt hij aan de archeologe Hélène Danthine die hem in de jaren veertig van de 20e eeuw ongeveer 130 meter van zijn huidige standplaats vond nadat de plaatselijke schoolmeester Robert Lallemand haar erop attent had gemaakt. Net als de twee menhirs bij het Dolmen van Wéris is deze menhir van zijn oorspronkelijke plaats weggehaald, omdat de boer die het stuk lang gebruikte er anders hinder van zou ondervinden. 

Nog een paar honderd meter verder zuidwestelijk ligt in een bomengroep het Dolmen van Oppagne ofwel zuidelijk dolmen, dat aan het eind van de tachtiger jaren van de 19e eeuw werd ontdekt. In de toegangssteen is een boogvormig gat aangebracht waarvan wel wordt beweerd dat het gediend zou hebben om de doden in de grafkamer te brengen. Ons lijkt het gat hiervoor wat aan de krappe kant. Zou het geen Seelenloch kunnen zijn? In de betreffende grafkamer zijn onder andere resten van minstens 10 personen gevonden die men hier ooit begraven heeft. 

Net buiten de bomengroep bij het Dolmen van Oppagne liggen vijf menhirs. Drie van deze menhirs waren al aan het eind van de 19e eeuw bekend. De andere twee werden tijdens een opgraving in 1986 ontdekt. 

Het Dolmen van Oppagne (van diverse zijden gezien) en de vijf menhirs die erbij staan.

Nog een stukje verder naar het zuidwesten, in een weiland langs de Rue Soussy, liggen de drie Menhirs van Oppagne. Een van de menhirs is ooit in twee stukken gebroken. Het is goed te zien waar deze stukken weer aan elkaar gezet zijn. De drie stenen staan onder een pruimenboom waaraan het volksgeloof een geneeskrachtige werking toekent: een zogenaamde lapjesboom ofwel koortsboom zoals we die ook in Nederland bij Overasselt kennen. Door een stukje kleding van de zieke aan de boom te bevestigen zou men de koorts of ziekte op de boom kunnen overdragen. Bijzonder is wel dat er tijdens een bezoek aan deze plek in 1985 geen lapjes in de boom hingen. Wellicht is het gebruik op deze plek dus nog niet zo oud. 

De Menhir Danthine (links) en de drie Menhirs van Oppagne (midden en rechts). De rechter foto is in 1985 gemaakt. Te zien is dat er toen nog geen lapjes aan de boom hingen.

Menhirs elders in België 

In de wat wijdere omgeving staan nog enkele menhirs. Verder vinden we in België op verscheidene andere plaatsen stenen die als menhir bekend staan. Bij een deel daarvan is echter niet met zekerheid bekend of het wel om menhirs gaat. Bij een ander deel gaat het om stenen die alleen menhir genoemd worden, maar er geen zijn. 

Tot de echte menhirs kunnen 'la Pierre de Diable' in Haillot, 'la Pierre qui Tourne' bij Velaine-sur-Sambre, la Pierre Brunehault bij Hollain, le Zeupire in Gozée en La Pierre qui Tourne in Baileux gerekend worden. 

La Pierre de Diable 
Deze menhir ligt in Haillot in de provincie Namen (Namur). Hij weegt ongeveer 4½ ton en is net als de megalieten van Wéris van een conglomeraat gemaakt. Oorspronkelijk moet deze megaliet in het tweede of derde millennium voor onze jaartelling zijn opgericht. Mogelijk om religieuze redenen is hij tijdens de afgelopen eeuwen geveld en begraven. Alsof dat nog niet genoeg was, werd hij ook nog eens gedemoniseerd en werd het een duivelssteen, een 'pierre de diable'. In 2007 werd de steen weer op zijn oorspronkelijke standplaats teruggeplaatst. 

La Pierre qui Tourne (1) 
Deze menhir van kwartsitische zandsteen staat in de buurt van Velaine-sur-Sambre, eveneens in de provincie Namen (Namur). Hij heeft een lengte van ongeveer 3 meter waarvan zich een deel onder de grond bevindt. Zijn naam 'la Pierre qui Tourne' (de steen die draait) dankt hij aan een legende die verhaalt dat hij bij het klokkengelui om middernacht om zijn as draait. 

Boven links: La Pierre de Diable. Boven rechts: Le Zeupire. Beneden links: La Pierre qui Tourne de Velaine-sur-Sambre. Beneden rechts: La Pierre qui Tourne (bij Baileux).

La Pierre Brunehault 
Deze menhir van zandsteen staat bij Hollain in de buurt van de stad Doornik (Tournai) in de provincie Henegouwen (Hainaut). Het vlakbij de Franse grens gelegen Hollain behoort tot de gemeente Brunehaut. De Pierre Brunehault is de grootste menhir van België. Zijn schuin aflopende bovenkant steekt 4.20 tot 3.50 meter boven de grond uit en hij is zo'n 3 meter breed. Ondergronds bevindt zich nog eens 2 meter. La Pierre Brunehault weegt bijna 25 ton. 

Le Zeupire 
Le Zeupire staat in Gozée (gemeente Thuin) in de provincie Henegouwen (Hainaut). De menhir bestaat uit zandsteen. Zijn bovenkant loopt schuin af. Daardoor is hij ongeveer 3 tot 2½ meter hoog. De breedte is zo'n 2 meter en de grootste dikte bedraagt ongeveer 85 centimeter. In het verleden maakte deze menhir deel uit van een groep van drie stenen die er in hun geheel nog in 1840 stonden. 

La Pierre qui Tourne (2) 
We vinden deze Menhir bij Baileux (gemeente Chimay) in de provincie Henegouwen (Hainaut). Hij bestaat uit een conglomeraat en heeft een lengte van ongeveer 2.70 meter. 

Bij de beschrijving van de locaties is sprake van momentopnames. De kans bestaat dat situaties op een later tijdstip niet meer dezelfde zijn, wegen een andere naam hebben en vindplaatsen er anders uitzien.

Tekst en foto's: Jan Weertz