Stenen schepen op Vikingbegraafplaatsen
Zwerfstenen die uit het noorden tijdens de glacialen door de gletsjers naar het zuiden zijn getransporteerd, werden in de loop der tijd voor allerlei doeleinden gebruikt. In Denemarken heeft men er in de Vikingtijd onder andere bootvormige stenen grafmonumenten van gemaakt. Deze 'stenen schepen' staan waarschijnlijk symbool voor de gedachte dat de mens na zijn overlijden over de zee naar het dodenrijk gevaren werd. Deze 'stenen schepen' komen we veel in Denemarken tegen. In het onderstaande worden twee vindplaatsen wat nader bekeken.
 |
| Afbeelding 1. Bootvormige stenen grafmonumenten op de Vikingbegraafplaats van Lindholm Høje |
Lindholm Høje
De Vikingbegraafplaats van Lindholm Høje ligt onder de rook van de stad Aalborg, aan de noordkant van het Limfjord. Het is de grootste Vikingbegraafplaats van Denemarken; er komen bijna 700 graven voor uit de periode van 500 tot 1100. Na die tijd zorgde een zandverstuiving ervoor dat de begraafplaats met een flinke laag zand bedekt raakte. Hierdoor bleven de graven goed bewaard. In de meeste bootvormige stenen grafmonumenten zijn crematiegraven met grafgiften gevonden.
 |
| Afbeelding 2. Bootvormige stenen grafmonumenten op de Vikingbegraafplaats van Lindholm Høje |
Vikingbegraafplaats Højstrup
De Vikingbegraafplaats Højstrup in Tømmerby stamt uit de periode 800 tot 1050. Deze ligt bij het Limfjord in Noord-Jutland. In de Vikingtijd stond het water van het Limfjord hoger, tot aan de rand van het grafveld. Bevrijd van de ijsmassa's uit het laatste glaciaal (Weichselien) kon het land steeds meer omhoog veren waardoor het water van het fjord teruggedrongen werd. Niet alle graven worden hier omgeven door een stenen schip; er liggen ook aparte lage grafheuveltjes. Naast crematiegraven zijn er inhumatiegraven. In een van die graven werd een vrouwenskelet gevonden dat in een wagen was begraven. Tot de grafgiften behoorden een ijzeren mes met zilveren band om de greep, vier glasparels, delen van een bronzen band en enige stukjes goud. Net zoals op vele andere plaatsen waar men grote zwerfstenen voor grafmonumenten heeft gebruikt, zijn hier in de loop der tijd veel zwerfstenen tot puin geslagen. Wat we hier nu nog aantreffen, geeft dus in feite een onvolledig beeld.
 |
| Afbeelding 3. Bootvormige stenen grafmonumenten op de Vikingbegraafplaats Højstrup |
Tekst:
Jan Weertz
Foto's:
Jan en Els Weertz