|
|||||||||
Vulkanische gesteentenTrass (Traß)Trass is de naam die men in het Rijnland in Duitsland geeft aan een zacht gesteente (afbeelding 3) dat ontstaan is door de afzetting van vulkanisch materiaal uit gloedlawines en de daarboven uitstijgende gloedwolken bij vulkaanuitbarstingen. De trass is voornamelijk afkomstig van de Laacher-See-vulkaan in de Eifel (bij Maria Laach) die zo’n 13.000 jaar geleden actief was. Tijdens de uitbarstingen baanden de hete gloedlawines en gloedwolken van meerdere honderden graden zich een weg door de dalen en andere laagtes in de omgeving. Deze werden daardoor met een fijnkorrelig sediment opgevuld: de trass.
Gloedlawines zijn zeer verwoestende en dodelijke fenomenen die ook tegenwoordig bij vulkaanuitbarstingen voorkomen. Ze schieten in een onwerkelijk aandoende stilte met grote snelheid langs de vulkaanhellingen en door dalen naar beneden Steeds weer eisen ze slachtoffers. Zo kwamen tijdens de uitbarsting van de Mont Pelée op Martinique in 1902 ongeveer 29.000 mensen om het leven. De bekende Franse vulkanologen Katia en Maurice Kraft kramen op 3 juni 1991 om het leven toen ze verrast werden door een gloedwolk van de Unzen-vulkaan in Japan. De uitbarstingen van de Laacher-See-vulkaan waren bijzonder heftig. De eruptiewolken ofwel eruptiezuilen moeten een hoogte van 30 tot 40 kilometer bereikt hebben. Daarbij waren deze uitbarstingen duidelijk sterker dan die van recente vulkanen zoals de Mount Saint Helens in de staat Washington in de Verenigde Staten in 1980 of die van Mount Pinatubo op de Filippijnen in 1991.
Tientallen meters dikke trass-afzettingen van de Laacher-See-vulkaan (afbeelding 1) kunnen we in de Eifel tegenkomen in bijvoorbeeld het Brohltal, het Gleeser Tal, het Nettetal en Tönissteiner Tal en hun zijdalen. Trass wordt gebruikt om hydraulisch cement te maken, dat onder water hard kan worden. Reeds in de Romeinse tijd werd trass gewonnen, onder andere voor de fabricage van cement.
Voor wie meer over vulkanische verschijnselen zoals trass en de Laacher-See-vulkaan wil weten, zijn wellicht de onderstaande werken interessant. Voor het schrijven van dit item over trass is ook van deze werken gebruikgemaakt.
Tekst: Jan Weertz
Foto's: Jan en Els Weertz |
|||||||||
© De Belemniet |