Sporen van de ijstijd
de Dikke Steen - een grote zwerfsteen bij Woold (NL)
Tijdens het Saale-glaciaal (238.000 – 128.000 jaar geleden - ook wel Saale-ijstijd genoemd) waren grote delen van het noordelijk halfrond bedekt door reusachtige ijsmassa’s. Doordat veel water in de vorm van ijs op het land was opgeslagen, lag de zeespiegel toen een stuk lager dan tegenwoordig. De Noordzee lag toen droog. Honderden meters dikke gletsjers drongen in die tijd tot diep in onder andere Nederland en Duitsland door. In het ijs van deze gletsjers zat een heleboel gesteentemateriaal. Dat varieerde van hele kleine deeltjes tot enorme zwerfstenen. Veel van deze zwerfstenen zijn afkomstig uit het hoge noorden, maar er zitten ook exemplaren bij die van dichterbij door de gletsjers zijn meegevoerd. Toen het gletsjerijs aan het einde van het glaciaal smolt, bleef het meegevoerde gesteentemateriaal achter. Ook de grote, vaak vele tonnen zware zwerfstenen kwamen daardoor bij ons in het landschap terecht. Een van die zwerfstenen is de Dikke Steen bij Woold in Nederland.
Waar vinden we de Dikke
Steen?
Woold behoort tot de gemeente Winterswijk en ligt in de provincie
Gelderland. De Dikke Steen staat er op de plek waar de Wooldseweg met
de Holdersweg en de Langediek bij Woold samenkomt.
 |
| Afbeelding 1. De Dikke Steen bij Woold, van twee kanten gezien. |
Iets meer over de Dikke Steen
zelf
De Dikke Steen is een Scandinavische zwerfsteen van roodachtige
graniet waarin plaatselijk grote veldspaten te zien zijn. Hij
werd ongeveer 3 kilometer oostelijk van zijn huidige
standplaats gevonden. De steen is ruim 2,5 meter hoog en hij heeft een
volume
van 4,5 kubieke meter. Het gewicht ervan ligt rond 12.000
kilogram. De steen maakt onderdeel uit van een monument. Dit
werd
in 1915 opgericht ter herinnering aan de totstandkoming van de
verharding van verbindingswegen in de omgeving.
Literatuur
Voor het schrijven van dit item is gebruik gemaakt van:
- het boek Findlinge in Nordrhein-Westfalen und angrenzenden Gebieten van Eckhard Speetzen. Het boek is een publicatie van het Geologisches Landesambt Nordrhein-Westfalen, Krefeld 1998.
- website aardkundigewaarden.nl (versie november 2022)
Bij de beschrijving van de
locatie (2022) is sprake van een momentopname. De kans bestaat dat de
situatie
en het aanzien op een later tijdstip niet meer hetzelfde zijn. Beschouw
de vindplaatsgegevens dan ook als richtlijnen die in mindere of
meerdere mate veranderd kunnen zijn. Bepaal zo nodig vooraf aan de hand
van kaarten of de beschreven situatie overeenkomt met de werkelijkheid.
Foto's: Jan en Els Weertz