Sporen van de ijstijd
Een grote zwerfsteen aan de Fürstenwiese in Horstmar (D)
Tijdens het Saale-glaciaal (238.000 – 128.000 jaar geleden - ook wel Saale-ijstijd genoemd) waren grote delen van het noordelijk halfrond bedekt door reusachtige ijsmassa’s. Doordat veel water in de vorm van ijs op het land was opgeslagen, lag de zeespiegel toen een stuk lager dan tegenwoordig. De Noordzee lag toen droog. Honderden meters dikke gletsjers drongen in die tijd tot diep in onder andere Nederland en Duitsland door. In het ijs van deze gletsjers zat een heleboel gesteentemateriaal. Dat varieerde van hele kleine deeltjes tot enorme zwerfstenen. Veel van deze zwerfstenen zijn afkomstig uit het hoge noorden, maar er zitten ook exemplaren bij die van dichterbij door de gletsjers zijn meegevoerd. Toen het gletsjerijs aan het einde van het glaciaal smolt, bleef het meegevoerde gesteentemateriaal achter. Ook de grote, vaak vele tonnen zware zwerfstenen kwamen daardoor bij ons in het landschap terecht. Een van die zwerfstenen is de zwerfsteen aan de Fürstenwiese in Horstmar in Duitsland.
Waar vinden we de
zwerfsteen?
De Fürstenwiese is een straat in Horstmar in de
Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen (Noordrijn-Westfalen). Vanuit het
Nederlandse Enschede is het ongeveer 45 kilometer tot bij de
zwerfsteen.
 |
| Afbeelding 1. De zwerfsteen aan de Fürstenwiese in Horstmar. |
Iets meer over de zwerfsteen
zelf
Deze zwerfsteen bestaat granodioriet. Hij is waarschijnlijk afkomstig
uit Uppland in Midden-Zweden en hij heeft een gewicht van ongeveer 7
ton. De steen is ongeveer 700 meter verder naar het noordoosten
gevonden.
Literatuur
Voor het schrijven van dit item is gebruik gemaakt van het boek Findlinge
in Nordrhein-Westfalen und angrenzenden Gebieten van
Eckhard Speetzen. Het boek is een publicatie van het Geologisches
Landesambt Nordrhein-Westfalen, Krefeld 1998.
Bij de beschrijving van de
locatie (2022) is sprake van een momentopname. De kans bestaat dat de
situatie
en het aanzien op een later tijdstip niet meer hetzelfde zijn. Beschouw
de vindplaatsgegevens dan ook als richtlijnen die in mindere of
meerdere mate veranderd kunnen zijn. Bepaal zo nodig vooraf aan de hand
van kaarten of de beschreven situatie overeenkomt met de werkelijkheid.
Foto's: Jan en Els Weertz